Είναι μία ασθένεια που προσβάλλει τον πληθυσμό άνω των 50 ετών οδηγώντας 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 5 άνδρες θα εμφανίσουν οστεοπορωτικά κατάγματα κάποια στιγμή στη ζωή τους, με 200.000.000 πάσχοντες ανά τον κόσμο. Χωρίζεται σε πρωτοπαθή και σε δευτεροπαθή.

Παρουσίαση της ασθένειας:

Η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται από την προοδευτική μείωση της πυκνότητας και της ποιότητας του οστού, με αποτέλεσμα την αύξηση της συχνότητας οστικών καταγμάτων με σημαντικά μικρή βία.

Συχνά οι ασθενείς εμφανίζονται στον ιατρό λόγω επιδεινούμενης κύρτωσης της σπονδυλικής στήλης. Αυτή οφείλεται σε καθίζηση του προσθίου τμήματος των σπονδύλων τελικά δίνοντάς τους μορφή σφήνας. Ταυτόχρονα, είναι δυνατόν να έχουν κατάγματα των ισχίων, του άνω πέρατος του βραχιονίου ή του κάτω πέρατος της κερκίδος.  

Αίτια της οστεοπόρωσης

Στην πρωτοπαθή οστεοπόρωση όπου το αίτιο είναι άγνωστο και αφορά το 90% των περιπτώσεων κατατάσσεται η μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση, η γεροντική οστεοπόρωση και η ιδιοπαθής νεανική οστεοπόρωση.

Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση μπορεί να προκληθεί από την λήψη φαρμάκων (ιατρογενής), την παρατεταμένη κατάκλιση, την νόσος του Cushing (των επινεφριδίων), τον υπερπαραθυρεοειδισμό, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι, την κατάχρηση αλκοόλ, την χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

Ομάδες κινδύνου:

• Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες,
• η ηλικία άνω των 50 ετών,
• η καθιστική ζωή,
• το χαμηλό βάρος,
• το οικογενειακό ιστορικό,
• το κάπνισμα,
• το αλκοόλ
• χαμηλή κορυφαία οστική πυκνότητα

Πώς εκδηλώνεται η οστεοπόρωση:

Η κορυφαία οστική πυκνότητα εκδηλώνεται περί την ηλικία των 25 με 30 ετών. Εν συνεχεία έχουμε μία προοδευτική μείωση της οστικής πυκνότητας.

Η οστεοπόρωση για πολλά χρόνια είναι ασυμπτωματική, ενώ προοδευτικά εμφανίζεται με κύρτωση και πόνους της σπονδυλικής στήλης, και κατάγματα με μηχανισμό χαμηλής ενέργειας. Συχνά είναι τυχαίο εύρημα σε ακτινολογικό έλεγχο της σπονδυλικής στήλης

Στην απλή ακτινογραφία μπορεί να δούμε σφηνοειδή κατάγματα της σπονδυλικής στήλης ή αιφνίδια εγκατάσταση του πόνου σε κάποιο σπόνδυλο. Επί εγκατεστημένης οστεοπορώσεως έχουμε κατάγματα εις τα ισχία (διατροχαντήρια και υποκεφαλικά).

Διάγνωση

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η πρώτη διερεύνηση όλου του πληθυσμού καλό είναι να αρχίζει στην ηλικία των 40 ετών. Έτσι μπορούμε να εντοπίσουμε εκείνους που ανήκουν στις ομάδες κινδύνου εγκαίρως. Εν συνεχεία,  ο έλεγχος μετά την ηλικία των 50 ετών πρέπει α γίνεται σε όλο τον πληθυσμό κάθε 3 χρόνια.

Εργαστηριακός έλεγχος

α) Η Μέτρηση Οστικής Πυκνότητας στην σπονδυλική στήλη ή το ισχίο μας διαχωρίζει τους ασθενείς σε υγιείς, οστεοπενικούς (προστάδιο οστεοπορώσεως), οστεοπορωτικούς και έχοντες υψηλό κίνδυνο για οστεοπορωτικό κάταγμα.

β) Ειδικός αιματολογικός έλεγχος μας προσδιορίζει την μεταβολική δραστηριότητα των οστών και την ανίχνευση πιθανών δευτερογενών αιτίων της οστεοπόρωσης.

γ) Ακτινογραφίες των διαφόρων οστών των σπονδύλων και των άκρων μας δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για την μεταβολική δραστηριότητα των οστών.

Αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης

Η σωστή ενημέρωση και πρόληψη έχουν τεράστια σημασία στις περισσότερες περιπτώσεις. Η φυσική άσκηση, δίαιτα πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D, έκθεση στον ήλιο (για την ενεργοποίηση της βιταμίνης D)  και αποφυγή των παραγόντων κινδύνου.

Όπου η πρόληψη δεν είναι αρκετή, η τακτική παρακολούθηση από τον ειδικό και η φαρμακευτική αγωγή καθίστανται απαραίτητα μέτρα. Η επιτυχία της αγωγής ελέγχεται ανά τρίμηνο με εργαστηριακό έλεγχο και προσαρμόζεται αναλόγως.

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα αποτελούν άμεσα χειρουργικά περιστατικά. Η άμεση χειρουργική τους αντιμετώπιση είναι υψίστης σημασίας καθότι η οποιαδήποτε καθυστέρηση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς, ή ακόμα και να προλάβει μια μοιραία κατάληξη.