Ανατομία της σπονδυλικής στήλης

Η σπονδυλική στήλη, υπεύθυνη για την όρθια στάση του σώματος, αποτελείται από 33 σπονδύλους και τους μεταξύ αυτών μεσοσπονδύλιους δίσκους για την προστασία των σπονδύλων από τις τριβές και την απορρόφηση κραδασμών. Ο σπονδυλικός σωλήνας βρίσκεται εντός της σπονδυλικής στήλης και φιλοξενεί, την εκτός εγκεφάλου μοίρα του κεντρικού νευρικού συστήματος, τον νωτιαίο μυελό.

Η σπονδυλική στήλη είναι κατά κύριο λόγο ευκίνητη. Η ευκινησία της είναι έντονη στην αυχενική και οσφυϊκή μοίρα και λιγότερο στη θωρακική και στην οσφυϊκή. Αντιθέτως, στην ιερά μοίρα της δεν χαρακτηρίζεται από ευκινησία.

Συντασσόμενοι οι σπόνδυλοι μεταξύ τους δημιουργούν φυσιολογικά κυρτώματα, δύο με το κυρτό προς τα εμπρός, το αυχενικό και το οσφυϊκό, και δύο με το κυρτό προς τα πίσω, το θωρακικό και το οσφυοϊερό. Επίσης, μπορεί να έχει και κάποια κυρτώματα προς τα πλάγια, τα οποία αποκλίνουν  μέχρι 10 μοίρες το πολύ.

Παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης

Τα κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης υφίστανται κάποιες παραμορφώσεις. Διαταραχές των κυρτωμάτων αυτών μπορούν να είναι οι παρακάτω:

• ο ευθειασμός στην αυχενική μοίρα
• η κύφωση στην θωρακική μοίρα
• η υπερλόρδωση και ο ευθειασμός στην οσφυϊκή μοίρα

Τι είναι η σκολίωση;

Ως σκολίωση χαρακτηρίζεται η προς τα πλάγια απόκλιση της σπονδυλικής στήλης, οφειλόμενη περισσότερο σε συστροφή των σπονδύλων και λιγότερο σε προς τα πλάγια απόκλιση αυτών. Η  τρισδιάστατη παραμόρφωση αυτή μπορεί να αφορά ένα τμήμα της σπονδυλικής στήλης ή και όλο το μήκος της. Τα δε παθολογικά κυρτώματα μπορεί να είναι ένα ή περισσότερα.

Τι είναι η λειτουργική σκολίωση;

Λειτουργική σκολίωση είναι μια μορφή σκολίωσης που προκύπτει από κάποιο αίτιο πέραν της σπονδυλικής στήλης, το οποίο όταν εκλείψει, η δυσμορφία εξαφανίζεται. Για παράδειγμα, η ανισοσκελία ή ο πόνος στην μέση και η προκύπτουσα ανταλγική σκολίωση, μπορεί να προκαλέσουν λειτουργική σκολίωση.

Τι είναι η οργανική σκολίωση;

Οργανική είναι η σκολίωση που προκύπτει από αίτια που προκαλούν μόνιμη απόκλιση και δυσμορφία της σπονδυλικής στήλης και του κορμού.

Ποια είναι τα αίτια της οργανικής σκολίωσης;

Τα αίτια της οργανικής σκολίωσης μπορεί να είναι γνωστά (μικρό ποσοστό) ή και άγνωστα. Τα άγνωστα αίτια αφορούν στην ιδιοπαθή σκολίωση. Αυτός ο τύπος σκολίωσης αφορά το 80-85% των περιπτώσεων.

Από την άλλη, γνωστά αίτια της σκολίωσης είναι:

• η παράλυση του κορμού
• τα κατάγματα των σπονδύλων
• τα εγκαύματα του δέρματος του κορμού
• η ένωση σπονδύλων και αδυναμία σωστής περεταίρω αναπτύξεως αυτών κλπ.

Τι είναι η ιδιοπαθής σκολίωση;

Νόσος αγνώστου αιτιολογίας, κατά την οποία υπάρχει παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης του τύπου της σκολίωσης και κύφωσης ταυτόχρονα. Εμφανίζεται συνήθως κατά την διάρκεια της ανάπτυξης του κορμού και διακρίνεται σε βρεφική ή νηπιακή, παιδική και εφηβική σκολίωση.

1. Η Βρεφική ή νηπιακή ιδιοπαθής σκολίωση (0-3 ετών) εκ των οποίων το 90% των περιπτώσεων αυτοϊώνται κατά το πρώτο έτος, ενώ το υπόλοιπο απαιτεί επίπονες και επίμονες θεραπείες.
2. Η Παιδική ιδιοπαθής σκολίωση (3-10 ετών) (περί τα 20%). Απαιτεί πάντα θεραπεία κυρίως με τη χρήση κηδεμόνων.
3. Η Εφηβική ιδιοπαθής σκολίωση εμφανίζεται στο 2-3% στις ηλικίες 10-16 ετών και μπορεί να παρουσιαστεί οποτεδήποτε μέχρι και την ηλικία των 20 ετών. Σε κυρτώματα άνω των 30 μοιρών τα κορίτσια προηγούνται των  αγοριών με ποσοστό 7-10 προς 1.

Αυτές οι μορφές σκολίωσης προκαλούν οργανικές δυσλειτουργίες όπως αναπνευστική ή καρδιακή ανεπάρκεια. Ακόμη προκαλούν και μεγάλες δυσμορφίες του κορμού.

Σκολίωση και Πρόληψη

Επειδή η νόσος μπορεί να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή, είναι ανάγκη να ελέγχονται τα παιδιά 5-18 ετών κάθε 6 μήνες από τον ίδιο, αν είναι δυνατόν, ορθοπεδικό. Η γυμναστική οποιασδήποτε μορφής είναι επίσης εξαιρετικά ωφέλιμη.

Σκολίωση και Θεραπεία

Όταν η νόσος εμφανιστεί, είναι απαραίτητη η τακτική κλινική και ακτινολογική εξέταση, με την οποία θα παρακολουθείται η εξέλιξη της σκολίωσης. Επίσης, η καταγραφή του ιστορικού και η εξέταση θα πρέπει να γίνεται από τον ίδιο ορθοπεδικό στο εκάστοτε περιστατικό. Βοηθητική είναι εντατική γυμναστική για την διατήρηση της ευκαμψίας της σπονδυλικής στήλης του παιδιού. Τέλος, το παιδί να κοιμάται σε σκληρό κρεβάτι ανάσκελα ή μπρούμυτα.

Σε περιπτώσεις που τα κυρτώματα επιδεινωθούν στη θεραπεία της σκολίωσης μπορεί να βοηθήσουν ειδικές φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις μαζί με τη χρήση ολοήμερων κηδεμόνων για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αν τίποτα από τα παραπάνω δεν αποδίδει καρπούς, η χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης είναι μονόδρομος.

Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με τη σκολίωση, επικοινωνήστε με τον έμπειρο Ορθοπεδικό Χειρουργό Σπυρίδωνα Στατήρη. Ο ιατρός βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας παρέχει εξατομικευμένη διάγνωση και να σχεδιάσει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο για εσάς και τις ανάγκες σας.