Οστεοαρθρίτιδα (Εκφυλιστική αρθροπάθεια)

Ανατομικές σημειώσεις

Τα οστά συνδέονται μεταξύ τους με τις αρθρώσεις οι οποίες προσδίδουν κίνηση και σταθερότητα στο σώμα. Αυτές περικλείονται εντός του αρθρικού θυλάκου και συγκρατούνται από τους αρθρικούς συνδέσμους, παχύνσεις των θυλάκων. Εσωτερικά οι θύλακοι καλύπτονται από ένα μονόστιβο επιθήλιο, τον αρθρικό υμένα, το οποίο παράγει το αρθρικό υγρό. Αυτό σε φυσιολογικές ποσότητες είναι υπεύθυνο για την λίπανση και διατροφή του αρθρικού χόνδρου.

Τι είναι αρθρίτιδα;

Είναι η βλάβη μιας ή περισσοτέρων αρθρώσεων, με κύρια χαρακτηριστικά την φθορά του αρθρικού χόνδρου, φλεγμονή του αρθρικού θυλάκου και παραμόρφωσης της άρθρωσης.

Το αίτιο μπορεί να είναι γνωστό (δευτεροπαθής) ή άγνωστο (πρωτοπαθής). Τα γενικά συμπτώματα των αρθριτίδων είναι πόνος, δυσκαμψία, οίδημα, παραμόρφωση της άρθρωση και η χωλότης (πόνος στη βάδιση).

Ποιά είναι τα κλινικά σημεία της αρθρίτιδας;

Συνήθως εκδηλώνεται με πόνο, που εγκαθίσταται αιφνίδια ή προοδευτικά επιδεινούμενος, με οίδημα (πρήξιμο) της αρθρώσεως, ερυθρότητα, προοδευτική παραμόρφωση της αρθρώσεως και δυσκαμψία.

Τι είναι οστεοαρθρίτιδα ή εκφυλιστική αρθροπάθεια;

Οι πλέον συνήθεις μορφές αρθριτίδων είναι η οστεοαρθρίτιδα ή εκφυλιστική αρθροπάθεια, στην οποία η βλάβη ξεκινάει από την φθορά του χόνδρου και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, στην οποία η βλάβη ξεκινά από τον αρθρικό θύλακο και υμένα. Άλλες μορφές αρθριτίδων μπορεί να είναι η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, η ψωριασική αρθρίτιδα, η περιφερική (εντεροπαθητική) αρθρίτιδα, η ιερολαγονίτιδα, η σπονδυλίτιδα, από εναπόθεση κρυστάλλων, η νευροπαθητική αρθροπάθεια του Charcot κλπ. 

Ποιά τα αίτια της οστεοαρθρίτιδας;

Η νόσος μπορεί να εμφανιστεί χωρίς κάποιο εμφανές αίτιο, ενώ μπορεί να συνυπάρχουν αίτια όπως η χρόνια υπερχρήση μιας άρθρωσης (χειρώνακτες), το αυξημένο σωματικό βάρος, προηγούμενο ενδαρθρικό κάταγμα κλπ. Οι μετεμμηνοπαυσιακές νοτιοευρωπαίες γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην εκφυλιστική αρθροπάθεια του ισχίου.

Κλινική εικόνα της εκφυλιστικής αρθροπάθειας.

Πρόκειται περί εκφυλιστικής νόσου που αφορά κυρίως στις γυναίκες. Έχει σχέση με την πρόοδο της ηλικίας. Αφορά κυρίως τις γυναίκες άνω των 50 ετών. Εντοπίζεται σε μία ή δύο μεγάλες αρθρώσεις (ισχίο ή γόνατο) ή οποιανδήποτε άρθρωση στην οποία υπάρχει προηγούμενο σχετιζόμενο ιστορικό, όπως συγγενής δυσπλασία, οστεονέκρωση, ενδαρθρικό κάταγμα κλπ.

Ο πόνος είναι το κύριο σύμπτωμα. Μπορεί να υπάρχει και κατά την διάρκεια της νύχτας χωρίς φόρτιση της αρθρώσεως.

Η δυσκαμψία προοδευτικά επιδεινώνεται και περιορίζεται  η κίνηση της αρθρώσεως, ενώ επί εντοπίσεως στις αρθρώσεις των κάτω άκρων,  ο ασθενής προοδευτικά εμφανίζει χωλότητα (κουτσαίνει).

Οίδημα, συνήθως επώδυνο, είναι επίσης προοδευτικά επιδεινούμενο, ενώ μπορεί να έχει εξάρσεις κατά την καταπόνηση της πάσχουσας αρθρώσεως.

Τέλος, η πλήρης καταστροφή του χόνδρου και των συγκρατούντων την άρθρωση συνδέσμων, προκύπτει αστάθεια της αρθρώσεως και μεγάλη δυσκολία στην βάδιση.

Ακτινολογική εικόνα

Στην απλή ακτινογραφία της αρθρώσεως φαίνεται λέπτυνση του αρθρικού χόνδρου, λόγω καταστροφής του, κύστεις και σκλήρυνση στο οστό κάτω από τον χόνδρο, δημιουργία οστεοφύτων στα πλάγια της αρθρώσεως και πάχυνση του αρθρικού χόνδρου.

Θεραπεία

Στις δευτεροπαθείς αρθρίτιδες στοχεύουμε προς το γενεσιουργό αίτιο, ενώ στην οστεοαρθρίτιδα η θεραπεία είναι ουσιαστικά συμπτωματική για την καταπολέμηση του πόνου. Είναι αρχικά συντηρητική, και σε προχωρημένα στάδια χειρουργική.

Επί αρχόμενης οστεοαρθρίτιδας, χορηγούμε παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ασκήσεις ενίσχυσης των μυών της εν λόγω άρθρωσης, φυσικοθεραπεία, και συνιστούμε αποφόρτιση με μείωση του βάρους, αποφυγή χρήσης σκάλας, χρήση βοηθημάτων βάδισης, όπως το μπαστούνι και ανάπαυση.

Οι ενδαρθρικές εγχύσεις έχουν μεγάλη αξία στην αντιμετώπιση του άλγους.

Ο αρθροσκοπικός καθαρισμός της άρθρωσης, είναι μεγάλης σημασίας όταν γίνεται σε πρώιμα στάδια της βλάβης, απομακρύνει τους μηχανικούς παράγοντες που προκαλούν την φθορά του χόνδρου, όπως κρύσταλλοι, περιφερόμενες ή ασταθείς χόνδρινες βλάβες, ελεύθερα σώματα και προϊόντα αποδόμησης της πάσχουσας άρθρωσης.

Η ολική αρθροπλαστική αποτελεί σήμερα την λύση εκλογής σε προχωρημένες αρθρίτιδες των μεγάλων αρθρώσεων. Μεγάλη πολυετής εμπειρία υπάρχει στις επεμβάσεις στα ισχία και τα γόνατα, ενώ τελευταία έχουμε επίσης δυνατότητα να παρέμβουμε στις αρθρώσεις του ώμου, του αγκώνος, της ποδοκνημικής κλπ.

Διαβάστε επίσης: Ολική Αρθροπλαστική ισχίου και γόνατος